Kensuke Ishizu - Cứu phong cách Ivy League khỏi tuyệt chủng | The Highball Story

Kể từ những năm 1960, Nhật Bản đóng vai trò quan trọng trong việc đưa phong cách Ivy League khỏi quên lãng. Bất kỳ ai quan tâm đến mối liên hệ giữa phong cách Ivy League và Nhật Bản cũng sẽ bắt gặp cái tên Kensuke Ishizu (1911-2005), nhà sáng lập thương hiệu quần áo VAN JACKET lấy cảm hứng từ Ivy league.

Là một cá nhân mang tư tưởng phản xã hội, Kensuke Ishizu đã trở thành một trong những nhân vật quan trọng nhất trong ngành thời trang Nhật Bản sau chiến tranh trước khi các nhà thiết kế tiên phong quốc tế Issey Miyake, Rei Kawakubo và Yohji Yamamoto nổi lên.

Ngày nay không quá khó để thấy phong cách Ivy League được ưa chuộng rộng rãi, nhưng quá trình để đưa phong cách này vào tư tưởng sống của người Nhật phải nhờ vào công sức lớn của Kensuke Ishizu!

Hướng đi khác biệt

Kensuke Ishizu được sinh ra trong một gia đình thượng lưu ở Nhật Bản, đây là một chi tiết cần chú ý vì phần lớn các nhân vật ảnh hưởng ở Nhật Bản thời hậu chiến đều xuất thân trong gia cảnh có điều kiện và học hàng đầy đủ, như đạo diễn Akira Kurosawa và nhạc sĩ Haruomi Hosono.

Từ nhỏ, Ishizu có nỗi ám ảnh đến phát cuồng với trang phục phương Tây. Bước sang tuổi thiếu niên, ông đã xin gia đình cho theo học một trường chuyên biệt vì ông thích kiểu dáng đồng phục của trường. Cho đến những năm 1950, việc nam giới Nhật Bản qua tâm đến thời trang là một điều cấm kị trong xã hội. Thời sinh viên, Ishizu đi học và sống giống như một quý ông Gatsby với xe hơi riêng và đặt quần áo đắt tiền theo phong cách Anh. 

Khi Nhật Bản bành trướng sang Trung Quốc, Ishizu đã chuyển đến Thiên Tân và giúp điều hành một cửa hàng thời trang nam phương Tây. Tuy nhiên, vào năm 1943, cuộc chiến bắt đầu chuyển hướng bất lợi cho Nhật Bản, cửa hàng quyết định đóng và nhân viên phải nhập ngũ. Ishizu bị tống giam sau khi thành phố được giải phóng.

Nhật Bản thua trận, Ishizu ra tù và kết bạn với những người lính Mỹ đang kiểm soát thành phố Thiên Tân. Một trung úy là bạn thân của ông, cựu sinh viên của Đại học Princeton, đã giới thiệu về phong cách Ivy League và thắp lên một đam mê lớn hơn cho Ishizu. Sau khi hồi hương, ông gia nhập ngành công nghiệp thời trang đang phát triển mạnh mẽ tại Nhật Bản và mở cửa hàng riêng mang tên Ishizu Shoten ở Osaka. Là một chuyên gia hàng đầu về phong cách nước ngoài, Ishizu trở thành cố vấn cho tạp chí thời trang nam giới đầu tiên sau chiến tranh, Men's Club.

Thương hiệu VAN JACKET ra đời vào năm 1951. Ban đầu, cửa hàng bán vest Anh và các trang phục truyền thống khác của quý ông, nhưng trong thời đại thời trang may đo đã phổ biến, VAN cần một hướng đi đột phá. Ishizu nhận ra sự bùng nổ dân số trẻ sau chiến tranh là những khách hàng tiềm năng mà chưa có thương hiệu thời trang nào đầu tư phong cách cho giới trẻ lúc đó. 

PHONG CÁCH NÀO SẼ PHÙ HỢP CHO GIỚI TRẺ LÚC NÀY?

Đây chính là lúc Ishizu nhớ về Ivy League. Từ giữa những năm 50, các tạp chí dành cho nam giới Nhật Bản đã đưa tin về phong cách thời trang của đại học Mỹ, nhưng chưa từng có ai thực sự thử sản xuất các trang phục theo phong cách này tại Nhật Bản. Chưa kể tỷ giá để nhập hàng chính chủ của Mỹ vào Nhật cũng tương đối cao.

Vào cuối những năm 1950, VAN cũng đi một nước táo bạo khi đưa Ivy League vào Nhật Bản là sản phẩm được thiết kế để mặc kết hợp với nhau một cách hoàn hảo. Trước đó ngành công nghiệp Nhật Bản chia riêng các ngành hàng từ sản xuất cà vạt, áo sơ mi, quần tây, áo khoác và tất. Chưa ai từng thử sản xuất tất cả các mặt hàng dưới một thương hiệu duy nhất từ áo sơ mi cài nút oxford, quần kaki cao cổ, áo khoác duffel, áo khoác blazer xanh navy có biểu tượng, áo khoác săn bắn bằng vải tweed cài nút cao, khăn quàng cổ sọc của trường đại học, và hàng tấn vải madras.

Vào năm 1963, tạp chí Men's Club quyết định tái cấu trúc để tiếp cận đối tượng độc giả trẻ hơn. Ishizu đã tham gia để thúc đẩy mạnh mẽ phong cách Ivy đến với giới trẻ và cửa hàng VAN. Chỉ trong vòng một năm, quần áo Ivy League đã trở thành thời trang tiên tiến dành cho người trẻ thuộc tầng lớp trung lưu Nhật Bản. 

Tín đồ Ivy thách thức xã hội

Những người trẻ đầu tiên mặc Ivy League là một nhóm thanh niên tự xưng Miyuki-zoku, xuất hiện vào mùa hè năm 1964. Tên của nhóm xuất phát từ cửa hàng mà thường tụ tập trên phố Miyuki trong khu mua sắm cao cấp Ginza. Nhóm này chủ yếu ở độ tuổi ngoài 20 và lên tới khoảng 700 người. Vì còn là sinh viên, họ thường mặc đồng phục trường đến Ginza rồi thay đồ trong nhà vệ sinh chật chội của quán cà phê.

Nhật Bản thời hậu chiến là một giai đoạn họ tiếp thu nhiều văn hóa phương Tây, nhưng đồng thời cũng muốn loại trừ bớt sự xâm lấn đó. Năm 1964, khi mà Ivy League tạo được một nhóm tín đồ cũng là lúc chính phủ muốn dọn dẹp “những thứ dễ gây khó chịu với du khách” để chuẩn bị cho kỳ Olympic đầu tiên trong lịch sử quốc gia, Ivy League cũng nằm trong số này.

Các nhà lãnh đạo khu phố rất muốn giải tán Miyuki-zoku để lấy lại mỹ quan cho khu phố Ginza, vì vậy họ đến cửa hàng VAN và yêu cầu Ishizu can thiệp. VAN đã tổ chức một buổi họp mặt dự kiến 300 người, nhưng con số thực là hơn 2.000 người trẻ có mặt. Ishizu đã có bài phát biểu quan trọng và yêu cầu mọi người ngừng việc tụ tập ở Ginza. Hầu hết đều đồng ý, nhưng không phải tất cả.

Vào hai tuần trước khi Olympic khai mạc, một lực lượng cảnh sát hùng hậu đã ập vào Ginza và bắt giữ 200 người mặc áo kẻ caro madras và giày lười penny, 85 người đứa bị đưa đến nhà tù để xử lý. Người trẻ đã hiểu ra và không bao giờ tụ tập tại Ginza nữa, và đó chính là dấu chấm hết cho phong trào Miyuki-zoku. Tuy nhiên, sự thua trận này đã tạo thành mầm sống lâu dài cho Ivy League sau đó.

Phát súng cuối cùng

Kensuke Ishizu giống một vị giám mục đang khuyên bảo những người trẻ cải đạo hơn là những biểu tượng gợi cảm được quảng cáo rầm rộ trên các tạp chí thời trang ngày nay. Mặc dù ông có một lượng tín đồ trung thành là những chàng trai trẻ, ông thường bị ghét bỏ trong giới truyền thông và thời trang đương thời. Ngành công nghiệp may mặc không ưa ông vì đã cách tân các quy tắc cũ về bán hàng. Báo chí liên tục chỉ trích ông vì khuyến khích "tội phạm vị thành niên" sau sự kiện Miyuki-zoku.

Vào cuối những năm 1970, nhiều người tỏ ra hài lòng khi thấy VAN gặp khó khăn về tài chính và trào lưu thời trang đang chuyển hướng. Phong cách Ivy League dần lỗi thời trong giới trẻ, và những người hâm mộ cuồng nhiệt từ chối thay đổi nó để phù hợp với thị hiếu đương đại. Năm 1978, VAN tuyên bố phá sản, và Ishizu dần chìm vào quên lãng.

Tuy nhiên, Kensuke Ishizu đã nổ phát súng cuối cho VAN. Nhờ phong trào preppy đầu những năm 80 ở Mỹ và ấn phẩm "The Official Preppy Handbook", giới trẻ Nhật Bản đã bắt đầu quan tâm đến trang phục phía Bờ Đông nước Mỹ trở lại. Bất chấp sự phản đối của tòa án, VAN đã quay trở lại kinh doanh vào năm 1981. Và ngay cả trong thời đại bong bóng kinh tế, người ta có thể mua hàng nhập khẩu giá cả phải chăng từ Brooks Brothers, Ralph Lauren và Jeffrey Banks, VAN vẫn là người tiên phong cho phong cách Ivy League tại Nhật Bản.

VAN phá sản lần nữa vào năm 1984 và kết thúc hành trình của họ. Năm 2000, một dòng sản phẩm VAN đã được cấp phép và sản xuất đến hôm nay. Dòng sản phẩm mang tính hoài cổ với mức giá trung bình dành cho các những người trung niên mà năm xưa họ không có nhiều điều kiện để sở hữu.

Phong cách Ivy League vẫn có thể tự mình đến Nhật Bản nhờ sự đam mê của người Nhật đối với thời trang Mỹ, nhưng chính Kensuke Ishizu mới là người có đủ nguồn lực để đưa những phiên bản giá phải chăng vào thị trường Nhật trong những năm đầu của thị trường tiêu dùng. Thành công của VAN cũng biến ngành kinh doanh thời trang trở thành ước mơ của thế hệ trẻ Nhật Bản sau đó. Di sản của ông vẫn sống mãi với mỗi người Nhật đang mặc áo sơ mi vải oxford cài nút mỗi ngày.